Οστεομυελική Βιοψία

Ο μυελός των οστών είναι ένας ιστός, λιπώδης, σπογγώδης και μαλακός, που βρίσκεται εντός πολλών οστών του σώματός μας, όπως στο στέρνο, στο μηριαίο οστό ή στην πύελο. Στο μυελό των οστών εμπεριέχονται αιμοποιητικά κύτταρα, που όταν φτάσουν στο κατάλληλο στάδιο ωρίμανσης, μετατρέπονται σε αιμοπετάλια, ερυθροκύτταρα και λευκά αιμοσφαίρια. Όταν ο μυελός των οστών παρουσιάσει δυσλειτουργίες που οφείλονται σε ανεπάρκεια, καταστροφή ή και διήθηση κακοηθών κυττάρων, τότε νοσεί το σώμα με σοβαρότατες αιματολογικές ασθένειες.
Σε περιστατικά, όπου παρατηρούνται κατόπιν πλήρους εργαστηριακού ελέγχου αποκλίνοντα από το φυσιολογικό αποτελέσματα, που καταδεικνύουν πιθανότητα ύπαρξης  αιματολογικών νοσημάτων και αφού ληφθεί υπόψη το ιατρικό ιστορικό του ασθενούς, μπορεί ο θεράπων ιατρός να αποφασίσει να προχωρήσει σε οστεομυελική βιοψία.
Στη διάρκεια της συγκεκριμένης εξέτασης ο γιατρός εισάγει μία ειδική βελόνα μέσα στο ιστό του οστού και λαμβάνει ως δείγμα ένα ικανό σε μέγεθος ιστοτεμάχιο, το οποίο αποστέλλει σε εξειδικευμένο παθολογοανατομικό εργαστήριο προς διερεύνηση. Συναφής με την οστεομυελική βιοψία είναι και το μυελόγραμμα, μία εξέταση που συχνά, αλλά όχι αναγκαία, προηγείται της βιοψίας και η οποία αποτελεί παρακέντηση με σκοπό την αναρρόφηση μυελού των οστών.  Η διαφορά των δύο εξετάσεων έγκειται στο ότι το μυελόγραμμα εξετάζεται μικροσκοπικά από τον αιματολόγο, ενώ η βιοψία χρήζει εξέτασης από ειδικό παθολογοανατομικό εργαστήριο. Επιπλέον, σημαντική διαφοροποίηση υπάρχει και στο προς εξέταση δείγμα, αφού το μυελόγραμμα εξετάζει μόνο το προϊόν της παρακέντησης και όχι δοκίδες του οστού, που εξετάζονται στη βιοψία.
Για την ορθή διεξαγωγή της εξέτασης θα πρέπει να καθοριστεί εκ των προτέρων η θέση της βιοψίας, που σύμφωνα με τους ειδικούς η πλέον ασφαλής εντοπίζεται στην οπίσθια άνω λαγόνιο ακρολοφία. Σε ασθενείς που υπάρχουν προσκόμματα στην αβίαστη πρόσβαση στο σημείο αυτό, όπως για παράδειγμα σε περιπτώσεις παθολογικά παχύσαρκων ατόμων, ή σε περίπτωση που εντοπίζονται στην περιοχή δερματικά νοσήματα, είναι δυνατή η διεξαγωγή της εξέτασης με λήψη μυελού από την πρόσθιο λαγόνια ακρολοφία. Σε πιο σπάνιες περιπτώσεις είναι δυνατή η λήψη δείγματος από το μηριαίο οστό, τα σπονδυλικά σώματα ή τις πλευρές, τότε όμως κρίνεται απαραίτητη η σύμπραξη χειρουργού, αλλά και αξονικού τομογράφου, προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι όποιοι κίνδυνοι.
Ιδιαίτερες προφυλάξεις πρέπει να λαμβάνονται σε περίπτωση που η βιοψία διενεργείται στο στέρνο, καθώς υπάρχει αυξημένος κίνδυνος να παρουσιαστεί αιμορραγία και για το λόγο αυτό χρησιμοποιείται ειδική βελόνα που επιτρέπει ελεγχόμενη μόνο διείσδυση, αφού διαθέτει ένα είδους φρένο. Σε περιπτώσεις ασθενών που πάσχουν από παχυσαρκία κρίνεται αναγκαία η χρήση ειδικής βελόνας, με πριονωτή άκρη, η οποία καθιστά δυνατή την ταυτόχρονη διεξαγωγή βιοψίας, αλλά και μυελογράμματος.
Κατά την προετοιμασία του ασθενούς και ανάλογα με την ηλικία, την ψυχοσύνθεση ή την γεινκότερη κατάσταση της υγείας του συνίσταται συχνά η χρήση ουσιών, ή και ελαφριάς αναισθησίας, με σκοπό την μείωση του άγχους και του πόνου. Ειδικότερα, σε περιπτώσεις ασθενών με αυξημένο άγχος ή ανηλίκων με φοβίες, πολλώ δε μάλλον σε ασθενείς που υποβάλλονται συχνά σε βιοψίες ενδείκνυται, κάτω από ιατρική καθοδήγηση, η χρήση λοραζεπάμης, που βοηθά στη χαλάρωση, ή ακόμη και η χορήγηση βραχείας διάρκειας αναισθησία.